ျမန္မာသဒၵါ

ျမန္မာ သဒၵါ -
မလႈပ္ရွားႏိုင္ေသာ စကားသံျဖစ္အဂၤါ
    မလႈပ္ရွားႏိုင္ေသာ စကားသံျဖစ္အဂၤါမွာ ဌာန္ျဖစ္သည္။ မလႈပ္ရွားႏိုင္ေသာ စကားသံျဖစ္အဂၤါ (၇) မ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ -
(က) လည္ေခ်ာင္း၊
(ခ) အာေခါင္ေပ်ာ့၊
(ဂ) အာေခါင္မာ၊
(ဃ) အာထိပ္၊
(င) သြား၊
(စ) အထက္ႏႈတ္ခမ္း၊
(ဆ) ႏွာေခါင္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

လႈပ္ရွားႏိုင္ေသာ စကားသံျဖစ္အဂၤါ
    လႈပ္ရွားႏိုင္ေသာစကားသံျဖစ္အဂၤါမွာ ကရိုဏ္းျဖစ္သည္။ လႈပ္ရွားႏိုင္ေသာစကားသံျဖစ္အဂၤါ (၇) မ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ -
(က) လွ်ာရင္း၊
(ခ) လွ်ာေနာက္၊
(ဂ) လွ်ာလယ္၊
(ဃ) လွ်ာေရွ႕(လွ်ာဖ်ားအနီး)၊
(င) လွ်ာဖ်ား၊
(စ) ေအာက္ႏႈတ္ခမ္း၊
(ဆ) လွ်ာခင္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ပယတ္ေလးမ်ိဳး
    စကားသံျဖစ္ေပၚေစရန္ အားထုတ္ရြတ္ဆိုမႈကို ပယတ္ဟုေခၚသည္။ ပယတ္ေလးမ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ -
(က) ပိတ္ရြတ္ပယတ္၊
(ခ) ဖြင့္ရြတ္ပယတ္၊
(ဂ) ထိရြတ္ပယတ္၊
(ဃ) ထိရြတ္ပယတ္၊
(ဃ) စဥ္းငယ္ထိရြတ္ပယတ္ တို႔ျဖစ္သည္။

အသံႀကိဳးႏွင့္ သရရြတ္ဆိုမႈ
    အသံႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းကို ပိတ္၍ရြတ္ဆိုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ သရကို ပိတ္ရြတ္သရဟုေခၚသည္။ (အ၊ အိ၊ အု၊ ေအ့၊ အဲ့၊ ေအာ၊ အို႔ စသည္)
    အသံႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းကို ဖြင့္၍ရြတ္ဆိုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ သရကို ဖြင့္ရြတ္သရဟုေခၚသည္။ (အာ၊ အီ၊ အူ၊ ေအ၊ အဲ၊ ေအာ - ေအာ္၊ အို စသည္)

ဌာန္ကရိုဏ္ႏွင့္ ဗ်ည္းရြတ္ဆိုမႈ
    ဌာန္ ႏွင့္ ကရိုဏ္ကိုထိ၍ရြတ္ဆိုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ဗ်ည္းကို ထိရြတ္ဗ်ည္းဟု ေခၚသည္။ (က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ၊ င၊ စ၊ ဆ၊ ဇ၊ စ်၊ ည၊ စသည္)
    ဌာန္ ႏွင့္ ကရိုဏ္ကို စဥ္းငယ္ထိရြတ္ဆိုရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ဗ်ည္းကို စဥ္းငယ္ထိဗ်ည္းဟုေခၚသည္။ (ယ၊ ရ၊ လ၊ ဠ၊ ဝ )